Hypercholersterolemia to podwyższony poziom stężenia cholesterolu w osoczu, gdy stężenie cholesterolu całkowitego ≥5 mmol/l i (lub) stężenie cholesterolu LDL ≥3,0 mmol/l. Wyróżniono dodatkowe zakresy stężeń LDL, które w zależności od kategorii ryzyka (ocenionego wg. karty ryzyka SCORE) określają strategię postępowania.
Wyróżniamy hypercholesterolemię rodzinną oraz nabytą. W obu przypadkach znacznie częściej i szybciej pojawiają się przedwczesne objawy miażdżycy (min. tętnic wieńcowych, domózgowych lub tętnic kończyn dolnych)
Sposób leczenia oraz wartości docelowe stężenia LDL-C zależą od indywidualnego poziomu ryzyka sercowo-naczyniowego (w ramach prewencji pierwotnej ocenianego za pomocą karty SCORE). Pacjenci, u których ryzyko sercowo-naczyniowe określone współczynnikiem SCORE jest <5% objęci są zwykle tylko leczeniem niefarmakologicznym oraz okresową kontrolą w aspekcie występowania czynników ryzyka, natomiast osoby z wynikiem SCORE >5%, chorobą sercowo- naczyniową, cukrzycą lub nasilonym pojedynczym czynnikiem ryzyka wymagają dodatkowo farmakoterapii.
Metody leczenia:
- Zwiększona aktywność fizyczna,
- Odpowiednia dieta tj. ograniczenie spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych <7% zapotrzebowania energetycznego, izomerów trans-nienasyconych kwasów tłuszczowych, cholesterolu < 300mg/dzień,
- Modyfikacja czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, w tym zakaz palenia tytoniu,
- Farmakoterapia obejmuje następujące leki:
- Statyny to leki pierwszego wyboru, zmniejszają głównie stężenie LDL-C, w nieco mniejszym stopniu wpływają na TG i HDL-C. Powikłania stosowania to miopatia lub podwyższony poziom amionotransferaz,
- Żywice jonowymienne są stosowane w monoterapii, gdy statyny są nietolerowane lub przeciwwskazane, oraz w terapii skojarzonej w razie niepełnej skuteczności statyn. Przeciwwskazaniem do ich stosowania jest wysokie stężenie triglicerydów w osoczu. Do działań niepożądanych należą: zaparcia, odbijania, wzdęcia, ból brzucha, upośledzenia wchłaniania innych substancji, takich jak witaminy lub leki,
- Ezetymib jest stosowany głównie w skojarzeniu ze statynami w razie ich niepełnej skuteczności, może być stosowany w monoterapii w razie nietolerancji statyn,
- Inhibitory receptora PCSK-9 (np. Evolocumab).
- Inne metody leczenia: np. afereza LDL w ciężkiej hipercholesterolemii
Konieczne jest przestrzeganie profilaktyki chorób układu krążenia przez całe życie. Po uzyskaniu odpowiednich stężeń cholesterolu, warunkiem utrzymania się tego stanu jest kontynuowanie terapii oraz okresowe badanie poziomu cholesterolu, jak również parametrów związanych z funkcją innych narządów tj. wątroba, nerki.
